Czy fluor jest szkodliwy?

Ostatnio coraz częściej spotykam się z pytaniami, gdzie można kupić pastę do zębów bez fluoru. Albo jak zrobić sobie taką pastę własnoręcznie. A wynika to z panującej "mody" na to, że fluor jest szkodliwy, toksyczny. Również moi znajomi stomatolodzy zauważyli rozprzestrzenianie się tych poglądów wśród zaniepokojonych rodziców. Tymczasem badania co do szkodliwości fluoru prawdopodobnie można porównać z badaniami dotyczącymi powodowania autyzmu przez szczepionki. Wiele artykułów na temat szkodliwości fluoru napisanych jest bardzo tendencyjnie i opiera się na przeglądzie wątpliwej jakości badań o rzekomym obniżaniu przez fluor IQ u dzieci.

Niepoparte badaniami teorie dotarły niestety nawet na angielskojęzyczną Wikipedię, jak widać poniżej.

Nieciekawa jakość artykułu na Wikipedii - zbyt mało badań, brak neutralności.

Wiele osób zapomina, że tak naprawdę każdy składnik dostarczany do organizmu w nadmiarze może wykazywać działanie toksyczne. Wszystko zależy od dawki. Nie bez powodu kiedy czytamy o witaminach czy składnikach mineralnych, w każdym artykule, czy to naukowym czy na popularnych portalach, znajdziemy zarówno objawy niedoboru, jak i nadmiaru.

Niedobór i nadmiar fluoru

W przypadku fluoru, ma on szczególne znaczenie w okresie wzrostu, ponieważ w odpowiedniej ilości powoduje tworzenie fluoroapatytów bardziej odpornych na proces demineralizacji, a tym samym pomaga zapobiegać w przyszłości próchnicy zębów. Nadmiar fluoru powoduje z kolei fluorozę, która objawia się zaburzeniami w uwapnieniu kości, plamami kredowymi na zębach, brunatnym cętkowaniem zębów, zmniejszeniem ruchliwości. Lista objawów w przypadku przedawkowania fluoru jest bardzo długa. Natomiast pamiętajmy, że fluor nie wchłania się w znaczących ilościach z jamy ustnej podczas mycia zębów czy płukania jej płynem. Aby zatruć się fluorem, trzeba go mówiąc krótko - zjeść.

Fluor obecny jest wprawdzie w niektórych produktach spożywczych, takich jak ryby, herbata, produkty zbożowe i sery, natomiast jest to bardzo niewielka ilość. Dzienna dawka fluoru z pożywieniem wynosi 0,3–0,5 mg, natomiast toksyczna byłaby dopiero powyżej 20 mg. Dla dorosłego człowieka nieszkodliwa dzienna dawka fluoru wynosi około 1 mg, a dawka około 5 mg może powodować fluorozę. Pierwiastek ten kumuluje się w organizmie człowieka, jeżeli dzienna dawka przekracza 3 mg.

Dlatego jest to ważne w przypadku dzieci. Pasty dla dorosłych zawierają zbyt dużą ilość fluoru. Najlepiej wybrać pastę dla dziecka po konsultacji z dentystą. Podając dzieciom pastę zawierającą fluor należy upewnić się, że potrafią już wypluwać (jest to ważniejsze niż ich wiek). Ilość pasty nakładanej na szczoteczkę nie powinna przekraczać ziarnka grochu. Nie należy także przyzwyczajać dzieci do past smakowych, które mogą częściowo połknąć.

Na koniec jak zwykle przekonuję: nie dajmy się zwariować. Owszem są dowody, że fluor w nadmiarze jest szkodliwy. Nie znaczy to jednak, że sama pasta, która go zawiera będzie szkodliwa. A używanie oraz podawanie dzieciom past zupełnie bez fluoru, za to na bazie sody oczyszczonej czy innych wynalazków, może bardziej zaszkodzić niż pomóc.

Źródła:

1. http://emedicine.medscape.com/article/814774-overview

2. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24487610

3. http://www.ujk.edu.pl/org/sknkalcyt/ourworks/12.pdf

4. https://openparachute.wordpress.com/2014/02/20/repeating-bad-sicence-on-fluoride/

5. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3491930/