Lek, suplement diety, wyrób medyczny? Jak je odróżnić?

Stan prawny opisany poniżej to rok 2015;)

W obecnym zalewie reklam preparatów z magnezem, na wątrobę, na wzdęcia, na potencję, na menopauzę, na włosy, na paznokcie… i wymieniać można jeszcze długo, rozróżnienie leków od "nie-leków" jest niełatwym zadaniem. Dzisiaj podpowiem Wam jak zorientować się, z czym właściwie mamy do czynienia.

Źródło: youtube, Herbapect Junior - reklama TV

1) Reklama leku

a) Pierwszym sposobem na zidentyfikowanie reklamy leku OTC (bez recepty), jest:

obecność w reklamie następującego ostrzeżenia:

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
b) W reklamach leków nie występują prawdziwi lekarze, aktorzy w kitlach, farmaceuci, naukowcy itd.

Reklama leku zgodnie z ustawą Prawo Farmaceutyczne, nie może wykorzystywać do prezentacji produktu leczniczego wizerunku osób znanych publicznie, naukowców, osób posiadających wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne albo sugerujących posiadanie takiego wykształcenia;


Dlatego widząc w spocie lekarza już możemy być pewni, że dany produkt nie jest lekiem (np. wyrób medyczny Herbapect Junior). 

2. Reklama suplementu diety

a) Lekarz w reklamie suplementów diety?

Sprawę udziału lekarzy w reklamie, przynajmniej teoretycznie, reguluje artykuł 63 Kodeksu Etyki Lekarskiej. – Lekarz nie powinien wyrażać zgody na używanie swojego nazwiska i wizerunku dla celów komercyjnych. Kodeks Etyki Lekarskiej odnosi się krytycznie do takich występów i nakłada na lekarzy kary.

Najpopularniejszym lekarzem w reklamach jest ostatnio Jacek Caba, podpisany jako laryngolog.
Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej, by odciąć się od działalności Jacka Caby, zamieścił na stronie internetowej NIL oświadczenie: „Lekarz Jacek Caba, występujący jako lekarz laryngolog w reklamie telewizyjnej (…) nie jest lekarzem wykonującym zawód i nie posiada specjalizacji w żadnej dziedzinie medycyny.

Nie ma jednoznacznej opinii, co do występowania osób niebędących lekarzami, ale sugerujących wykształcenie "naukowe" lub występujących w kitlach w reklamach suplementów. Dlatego w reklamach tych produktów często widzimy farmaceutów, specjalistów, naukowców, biologów, fizjoterapeutów, pedagogów szkolnych...

b) Reklama suplementu diety jest mniej uregulowana niż leku, natomiast:

W odniesieniu do reklamy suplementów diety aktualnie obowiązują następujące zasady:

• Suplement diety musi być reklamowany pod nazwą „suplement diety” lub pod nazwą handlową przy zastrzeżeniu, że określenie „suplement diety” będzie zamieszczone w bezpośrednim sąsiedztwie tej nazwy handlowej (w praktyce musi bezpośrednio poprzedzać lub następować bezpośrednio po nazwie handlowej),
• Reklama nie może zawierać informacji czy sugerować, że zbilansowana i zróżnicowana dieta nie może dostarczyć wystarczających składników odżywczych wystarczających dla organizmu,
• Reklama musi zawierać informacje istotne dla ochrony zdrowia i życia człowieka, w szczególności nazwę pod którą suplement jest wprowadzany do obrotu oraz inne dane umożliwiające identyfikację i odróżnienia suplementu od innych środków spożywczych.

Zakazana jest reklama, która:

• wprowadza konsumenta w błąd (w szczególności co do charakterystyki suplementu diety, w tym jego nazwy, rodzaju, właściwości, składu, ilości, trwałości, źródła lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji; przez przypisywanie suplementowi diety działania lub właściwości, których nie posiada; poprzez sugerowanie, że suplement diety posiada szczególne właściwości, jeżeli wszystkie podobne suplementy diety posiadają takie właściwości);
• przypisuje suplementowi diety właściwości zapobiegania chorobom lub ich leczenia albo odwołuje się do takich właściwości;
• zawiera oświadczenia żywieniowe lub zdrowotne niezgodne z przepisami prawa wspólnotowego
• zawiera określenie „dietetyczny” lub w inny sposób sugeruje, że suplement diety jest środkiem spożywczym specjalnego przeznaczenia żywieniowego.

Reklama suplementu diety nie powinna sugerować, że dany preparat leczy i powinno być wyraźnie napisane lub wypowiedziane, że jest to "suplement diety". Tak jest w teorii; w praktyce, bardzo często producenci suplementów balansują w reklamach na pograniczu. Napis "suplement diety" jest na przykład napisany minimalnym druczkiem, a zachwalane właściwości produktu wywołują u odbiorcy reklamy wrażenie, że produkt posiada właściwości lecznicze.

3) Reklama wyrobu medycznego

Jeżeli już wiemy, że dany produkt nie jest ani lekiem (brak obowiązkowego ostrzeżenia), ani suplementem diety (brak określenia "suplement diety"), wtedy mamy do czynienia z tzw. wyrobem medycznym. Są nim np. lizaki Natur Sept, Dezaftan, Vocaler, Iladian direct plus, Calominal, Herbapect Kaszel.

a) Czym się różni wyrób medyczny od leku?
Najważniejsza różnica polega na głównym sposobie działania produktu, który w przypadku wyrobów medycznych ma zwykle charakter fizyczny (np. działanie mechaniczne, bariera fizyczna, zastąpienie lub wspomaganie narządów lub czynności fizjologicznych). Mechanizm działania wyrobu medycznego jest znacznie ograniczony w porównaniu z  działaniem produktu leczniczego.

***

Jeśli chodzi o moją opinię, uważam, że jeśli mamy do wyboru podobne do siebie preparaty, najlepiej wybrać ten, który ma status leku. 

PS: od momentu napisania tego posta minęło naprawdę sporo czasu, dlatego postanowiłam go zredagować.

Przeczytaj też:

Jak bez zażywania tabletek uzupełnić magnez w jadłospisie? Naturalne źródła magnezu.

Na dobry początek – witamina D